"Sllužbeni glasnik Brčko Distrikta", br. 6/06, 19/07
Na osnovu člana 23 Statuta Brčko distrikta Bosne i Hercegovine ("Službeni glasnik Brčko distrikta BiH", brojevi 1/00, 4/00, 7/04, 20/05 i 24/05), Skupština Brčko distrikta BiH na 23. sjednici održanoj 22. decembra 2005. godine, usvaja
a) Računovodstvo - informacioni sistem koji procjenjuje, obrađuje i saopštava finansijske informacije, koje imaju vanjski karakter, a odnose se na pravna lica i preduzetnike.
b) Knjigovodstvo - podrazumijeva evidentiranje, klasifikovanje i sumiranje poslovnih transakcija preduzeća i čuvanje originalne poslovne dokumentacije, koja pruža dokaze o ovim transakcijama.
c) Komisija - Komisija za računovodstvo i revizijske standarde BiH (u daljnjem tekstu: Komisija), formirana u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji BiH ("Službeni glasnik BiH", broj: 42/04) (u daljnjem tekstu: Zakon BiH).
d) Certifikat - javni dokument kojim se dokazuje da je lice položilo ispite i steklo odgovarajuće stručno zvanje, kao i pravo na punopravno članstvo u profesionalnoj organizaciji.
e) Licenca - javni dokument koji predstavlja dozvolu za rad licu ili preduzeću. Licenca se izdaje na određeno vrijeme i njen produžetak zavisi od poštovanja pravila profesionalnog tijela, a posebno od zadovoljavanja kriterija kontinuirane profesionalne edukacije definisane ovim zakonom, Međunarodnim obrazovnim standardima, te drugim podzakonskim aktima.
f) Certifikovani računovodstveni tehničar - lice kojemu je certifikat izdalo profesionalno tijelo u skladu s članom 6 ovog zakona.
g) Certifikovani računovođa - lice kojemu je certifikat izdalo profesionalno tijelo a u skladu s članom 6 ovog zakona.
h) Ovlašteni revizor - lice kojem je gradonačelnik izdao licencu na prijedlog Direkcije, nakon što mu je certifikat izdalo profesionalno računovodstveno tijelo u skladu sa ovim zakonom.
i) Standardi - računovodstveni standardi i standardi revizije, prateća uputstva, objašnjenja, smjernice i načela profesionalne etike iz člana 3 ovog zakona koje je objavila Komisija, a koji su obavezni za cjelokupnu računovodstvenu profesiju Distrikta, u skladu sa Zakonom BiH.
j) Profesionalno tijelo - nevladino, dobrovoljno profesionalno udruženje u Distriktu, koje je priznato kao značajna profesionalna računovodstvena organizacija dobre reputacije i koje ispunjava uslove koje je propisala Komisija.
k) Računovodstvena profesija - profesija koja pruža računovodstvene, revizorske i srodne usluge u Distriktu i BiH.
l) Javna odgovornost - pravno lice se smatra javno odgovornim, ako ispunjava bilo koji od sljedećih kriterija:
a. Ukoliko podnosi, ili je u postupku podnošenja, svojih finansijskih izvještaja Komisiji za papire od vrijednosti ili nekoj drugoj regulatornoj organizaciji, radi emitovanja bilo koje vrste finansijskih instrumenata na berzi ili drugom organizovanom tržištu;
b. Ukoliko drži sredstva u svojstvu ovlaštenog povjerenika široke grupe vanjskih lica, kao što su banke i druge finansijske institucije, osiguravajuće kompanije, penzioni fondovi, brokeri ili dileri papira od vrijednosti, privatizacioni invensticioni fondovi, zatvoreni i otvoreni investicioni i drugi fondovi;
c. Ukoliko ima godišnji prosjek veći od 50 zaposlenih, godišnji prihod veći od 2.800.000 KM, prosječna vrijednost imovine na početku i na kraju poslovne godine veća od 1.400.000 KM i ukoliko su ispunjena najmanje dva prethodno navedena kriterija.
1. Međunarodni računovodstveni standardi (IAS), Međunarodni standardi finansijskog izvještavanja (IFRS) i Međunarodni računovodstveni standardi za javni sektor (IPSAS).
2. Prateća uputstva, objašnjenja i smjernice koje donosi Odbor za međunarodne računovodstvene standarde (IASB).
Standardi revizije i načela profesionalne etike profesionalnih računovođa i revizora koji se primjenjuju u Distriktu su:
a) Međunarodni standardi revizije (ISA);
b) Kodeks etike za profesionalne računovođe, i
c) Sva prateća uputstva, objašnjenja i smjernice koje donosi Međunarodna federacija računovođa (IFAC).
Standardi iz ovog člana također obuhvataju ostale standarde, uputstva, objašnjenja, smjernice i načela koje IFAC i IASB donesu i nakon stupanja na snagu ovog zakona, i koje Komisija potom prevede i objavi.
a) prevodi i objavljuje standarde, prateća uputstva, objašnjenja, smjernice i načela profesionalne etike iz člana 3 ovog zakona;
b) utvrđuje kriterije i donosi jedinstveni program obuke, testiranja, certifikacije i licenciranja za sva zvanja u računovodstvenoj profesiji, koji u potpunosti treba da bude usaglašen sa standardima i smjernicama IFAC-a i koji se primjenjuje u Distriktu i nadgleda njegovo sprovođenje u Distriktu;
c) nadgleda sprovođenje jedinstvenog programa obuke za sticanje kvalifikacija u računovodstvenoj profesiji, i u saradnji s profesionalnim tijelima i davaocima usluga obuke, izdaje obavezna uputstva koja su potrebna za pravilnu i jednoobraznu primjenu tog programa u Distriktu;
d) uspostavlja, u skladu sa Zakonom BiH, jedinstven program testiranja kandidata za računovodstvenu profesiju, i sprovodi taj program u Distriktu;
e) nadgleda certifikaciju koju vrše profesionalna tijela, u smislu ispunjavanja uslova u pogledu odgovarajuće obuke, položenih ispita, edukacije i praktičnog iskustva;
f) nadgleda proceduru certifikacije i licenciranja članova računovodstvene profesije u Distriktu;
g) održava redovne konsultacije radi kontrole primjene standarda, sprovođenja jedinstvenog programa sticanja kvalifikacija i ostalih povezanih pitanja.
Profesionalno tijelo je dužno da donese propise, kojima se uređuje ulazak u računovodstvenu i revizorsku profesiju, kvalifikovanje i profesionalni razvoj računovođa, finansijskih eksperata i revizora, kontinuirana edukacija, kontrolu kvaliteta svojih članova, izdavanje, suspenziju i oduzimanje licenci, u skladu sa odredbama člana 6 ovog zakona.
- Certifikovani računovodstveni tehničar (u daljnjem tekstu: CRT);
- Certifikovani računovođa (u daljnjem tekstu: CR) i
- Ovlašteni revizor (u daljnjem tekstu: OR).
Testiranje kandidata za zvanja iz stava 1 ovog člana, izdavanje certifikata uspješnim kandidatima i licenciranje (izdavanje dozvole za rad) vrše:
a) Testiranje kandidata za CRT, CR i OR vrši Komisija. Testiranje kandidata se vrši na osnovu jedinstvenog programa kako je utvrđeno Zakonom BiH, a koji je u cijelosti usaglašen sa standardima i smjernicama IFAC-a. Komisija može prenijeti aktivnosti vezano za administraciju testiranja, na jedno ili više profesionalnih tijela, pri čemu će Komisija pobliže nadgledati sprovođenje tih aktivnosti.
b) Izdavanje certifikata za CRT i CR vrši profesionalno tijelo pod nadzorom Komisije.
Izdavanje certifikata za OR vrši Komisija.
c) Licenciranje CRT i CR koji pružaju nezavisne računovodstvene usluge trećim licima vrši profesionalno tijelo. Licenciranje se ne vrši za CRT i CR koji obavljaju računovodstvene poslove za interne potrebe preduzeća i ostalih lica. Licenciranje OR vrši gradonačelnik na prijedlog direktora Direkcije.
Reviziju u Distriktu mogu vršiti samo lica koja posjeduju odgovarajuću licencu izdatu u Distriktu, a revizorske izvještaje mogu davati samo preduzeća koja imaju odgovarajuću licencu za rad izdatu u Distriktu.
d) Direkcija vodi evidenciju, odnosno registar svih revizora i revizorskih preduzeća kojima su, u skladu sa odredbama ovog zakona, izdate licence za vršenje revizije u Distriktu.
Registar treba da sadrži ime i poslovnu adresu revizora i revizorske firme, ime profesionalnog tijela koje je revizoru izdalo certifikat i datum izdavanja licence.
Registar revizora i revizorskih firmi treba da ima status javnog dokumenta.
e) Lica i revizorske firme koje su licencirane u skladu sa zahtjevima Zakona o računovodstvu i reviziji BiH u Republici Srpskoj i Federaciji BiH, smatraju se kvalifikovanim za dobivanje odgovarajuće licence u Distriktu bez zahtjeva za dodatnim ispitima, obukom ili iskustvom u skladu s članom 10 ovog zakona. Takva lica ili preduzeća treba da se registruju kod Direkcije.
U roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona, nosilac ranijeg zvanja računovođa i revizora u Republici Srpskoj i Federaciji BiH, stečenih u skladu sa propisima koji su se primjenjivali prije dana stupanja na snagu ovog zakona, mogu se pojaviti sa zahtjevom za slijedeća zvanja:
1. Računovodstveni tehničar - računovođa (ranije zvanje) u Republici Srpskoj - certifikovani računovodstveni tehničar (sadašnje zvanje);
2. Samostalni računovođa, ovlašteni računovođa i revizor (ranije zvanje) u Republici Srpskoj i Federaciji BiH - certifikovani računovođa (sadašnje zvanje); 3. Ovlašteni revizor (ranije zvanje) u Republici Srpskoj i Federaciji BiH - ovlašteni revizor (zadržava zvanje).
Na zahtjev lica s važećim ranijim zvanjem, profesionalno tijelo će, u skladu sa ovlaštenjima iz člana 5 stava 3 ovog zakona, u roku od šest (6) mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona izdati certifikat za odgovarajuće zvanje, uz naplatu administrativne naknade čiji će iznos utvrditi profesionalno tijelo, na prijedlog Komisije, a u skladu s propisima Distrikta.
Lica sa ranijim zvanjem revizora, stiču zvanje ovlaštenog revizora samo ako u periodu od dvanaest (12) mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona, odslušaju specijalni kurs kontinuirane profesionalne edukacije iz napredne revizije u trajanju od 40 časova i polože ispit iz tog kursa, u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona. Specijalni kurs kontinuirane profesionalne edukacije kao i ispit organizuje profesionalno tijelo pod nadzorom i u skladu sa zahtjevima Komisije.
Profesionalno tijelo izdaje certifikate uspješnim kandidatima, potvrđujući da su oni ispunili sve propisane uslove kako za punopravnog člana, tako i za odgovarajuće zvanje.
Sva lica iz računovodstvene profesije, uključujući i lica koja su stekla zvanja u skladu s članom 6 tačkom 3 ovog zakona, dužna su da pohađaju kontinuirano profesionalnu edukaciju u okviru kriterija koje utvrdi Komisija, a u trajanju od najmanje 120 sati u periodu od tri godine.
Licence koje su izdate prije stupanja na snagu ovog zakona, i dalje će biti priznate, pod uslovom da lica koja posjeduju takve licence dobiju novi certifikat o profesionalnom zvanju u skladu s članom 6 stavom 3 ovog zakona, te da ispune zahtjeve vezane za kontinuiranu profesionalnu edukaciju iz stava 2 ovog člana.
Program donosi Komisija u skladu sa IFAC-ovim standardima i smjernicama i implementira ga u saradnji s profesionalnim tijelima.
Lica koja po prvi put pristupaju računovodstvenoj profesiji, nakon stupanja na snagu ovog zakona, mogu steći propisana zvanja, samo ako ispunjavaju uslove odgovarajućeg Programa.
Pored uslova u pogledu testiranja i certifikacije, tijela koja izdaju certifikate i licence u Distriktu u skladu sa odredbama člana 6 ovog zakona osigurat će da kandidati ispunjavaju i uslove vezane za stručnu spremu i radno iskustvo za njihov nivo certifikacije.
Usluge obuke kandidata za računovodstvenu profesiju, u skladu s Programom, mogu pružiti sva preduzeća iz privatnog sektora, profesionalna tijela ili obrazovne ustanove BiH, koje ispunjavaju uslove koje utvrdi Komisija. Po završenoj obuci, organizator obuke izdaje polaznicima uvjerenje o prisustvovanju obuci, koje sadrži informacije o broju sati, sadržaju i programu pružene obuke. Pohađanje kurseva obuke za kandidate nije obavezno, ali je obavezno polaganje ispita za dobijanje certifikata.
Profesionalno tijelo je odgovorno za utvrđivanje i nadgledanje kontinuirane profesionalne edukacije svojih članova, u skladu s Međunarodnim obrazovnim standardima i članom 7 stavom 3 ovog zakona, te vođenje evidencije koja dokazuje da su zadovoljeni uslovi i kriteriji kontinuirane profesionalne edukacije koje je utvrdila Komisija.
Obaveza podnošenja zahtjeva za registraciju revizora i revizorskih preduzeća iz člana 6 stava 2 tačke d ovog zakona primjenjuje se u slučaju revizora koji traže priznavanje u Distriktu u skladu sa ovim članom.
Za vođenje poslovnih knjiga lica iz člana 1 ovog zakona odgovoran je zakonski zastupnik.
Lica iz člana 1 ovog zakona dužna su obezbijediti da se:
- sastavljanje finansijskih izvještaja vrši na bazi podataka koji su dobijeni iz poslovnih knjiga,
- vođenje evidencija u zvaničnim poslovnim knjigama uz odgovarajuće adekvatno identifikovanje transakcija,
- evidentiraju samo postojeće vrijednosti,
- knjiženje obaveza i potraživanja vrši kod tačno identifikovanih poslovnih događaja,
- ne vrši kreiranje ili korištenje lažnih dokumenata,
- ne vrši namjerno uništavanje knjigovodstvenih evidencija ili dokumenata,
- ne potpisuju izvještaji koji nisu sačinjeni u skladu sa standardima i profesionalnom etikom,
- ne potpisuju finansijske izvještaje koje su "sastavila" lica koja ih nisu sačinila i vodila poslovne knjige.
Izuzetno od odredaba stava 1 ovog člana, svako pravno lice za koje se ne smatra da ima javnu odgovornost, treba da koriste računovodstvene standarde za mala i srednja preduzeća koje utvrdi Komisija, i da primjenjuje računovodstvene politike koje za rezultat imaju informacije, koje su:
- konzistentne sa IASB okvirom za izradu i prezentaciju finansijskih izvještaja,
- konzistentne sa IASB standardima koji se mogu primijeniti u pravnom licu,
- relevantne za korisnike pri donošenju ekonomskih odluka, i
- pouzdane u smislu da finansijski izvještaji:
a) vjerno pokazuju finansijski položaj, finansijsku uspješnost, kao i kretanje kapitala i tokove gotovine u preduzeću,
b) odražavaju ekonomsku suštinu transakcija, ostalih događaja i uslova, a ne samo njihovu pravnu formu,
c) da su neutralni, odnosno da su oslobođeni pristrasnosti,
d) da su jasni, i
e) da su kompletni u svim značajnim aspektima.
Prilikom procjenjivanja, od pravnog lica se zahtijeva da uzme u obzir sve IAS i IFRS kao i interpretacije koje je publikovao IASB, a prevela Komisija. Struktura i sadržaj finansijskih izvještaja treba da budu u skladu sa zahtjevima IAS-1 - Prezentacija finansijskih izvještaja.
Finansijski izvještaji za periode koji se završavaju 31. decembra, podnose se nadležnom organu Distrikta najkasnije do posljednjeg dana februara naredne godine, a potpisuje ih zakonski zastupnik.
Finansijske izvještaje podnose nadležnom organu lica iz člana 1 ovog zakona.
Format i prezentacija finansijskih izvještaja moraju biti u saglasnosti s načelima, standardima, zahtjevima i uputama iz člana 3 kao i stava 3 ovog člana. Profesionalno tijelo propisuje detaljan kontni plan, pod uslovom da je on u skladu sa zahtjevima ovog zakona.
Pravno lice je zakonski odgovorno za tačnost, kompletnost, istinitost, fer prezentaciju i pravovremeno podnošenje finansijskih izvještaja.
Zakonski zastupnik u pravnom licu će se zakonski zaštiti, ako zaposli računovođu, koji je kvalifikovan u skladu sa ovim zakonom, s ciljem da ispuni knjigovodstvene i računovodstvene zahtjeve koji stoje pred pravnim licem, omogućavajući pri tome da, zajedno sa zakonskim zastupnikom, potpiše finansijske izvještaje i prihvati odgovornost za izradu finansijskih izvještaja na bazi svih neophodnih informacija koje obezbijedi pravno lice.
Zakonski zastupnik pravnog lica je dužan, na zahtjev računovođe, pružiti sve relevantne, tačne i potpune informacije neophodne za sačinjavanje finansijskih izvještaja.
Reviziju vrši revizorsko preduzeće, uz uslov da posjeduje važeću licencu za rad i zapošljava najmanje jedno lice koje posjeduje licencu ovlaštenog revizora, izdatu u skladu sa odredbama ovog zakona.
Revizorsko preduzeće može osnovati pojedinac ili grupa pojedinaca, uz uslov da lica koja imaju većinsko pravo vlasništva budu kvalifikovana kao ovlašteni revizori, u skladu sa odredbama ovog zakona.
Gradonačelnik na prijedlog direktora Direkcije će licencirati ovlaštene revizore i revizorska preduzeća i utvrditi uslove za izdavanje, obnavljanje i oduzimanje licenci koji će biti u skladu sa odredbama ovog zakona.
Vlada na prijedlog direktora Direkcije donosi Pravilnik o reviziji koji definiše uslove sticanja i oduzimanja licenci za rad revizora i revizorskih preduzeća, način obezbjeđivanja kvaliteta revizije i revizorskih preduzeća i druga pitanja revizije.
- ako ne vodi poslovne knjige - član 11 ovog zakona,
- ako se u poslovnim knjigama događaji utemeljuju na nevjerodostojnim dokumentima, suprotno Kodeksu i Standardima, član 3 Zakona,
- ako ne sačine i ne dostave finansijske izvještaje u skladu sa odredbama člana 12 ovog zakona i
- ako prihvate da finansijski izvještaj svojim potpisom ovjeri odgovarajući računovođa, koji nije i sastavio konkretni finansijski izvještaj.
Za radnje iz prethodnog stava ovog člana kaznit će se za prekršaj i odgovorno lice pravnog lica i preduzetnik novčanom kaznom od 1.000 KM do 5.000 KM.
Udruženje računovođa i revizora Distrikta smatra se profesionalnim tijelom u svrhu ovog zakona, pod uslovom da ispunjava uslove koje utvrdi Komisija.
Članove savjeta imenuje gradonačelnik na prijedlog direktora Direkcije iz reda profesionalnog tijela, univerzitetskih profesora, predstavnika Direkcije i drugih priznatih institucija.
Savjet je savjetodavno tijelo i obavlja poslove koje mu gradonačelnik na prijedlog direktora Direkcije povjeri.
Propise iz člana 5 stava 3 ovog zakona donosi profesionalno tijelo u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona, uz saglasnost Komisije.
Broj: 0-02-022-369/05
Brčko, 22. decembar 2005. godine
PREDSJEDNIK SKUPŠTINE BRČKO DISTRIKTA BiH
Prof. dr. Milan Tomić, s. r.
Na osnovu člana 23 Statuta Brčko distrikta Bosne i Hercegovine ("Službeni glasnik Brčko distrikta BiH", brojevi 1/00, 4/00, 7/04, 20/05 i 24/05), Skupština Brčko distrikta BiH na 23. sjednici održanoj 22. decembra 2005. godine, usvaja
ZAKON
O RAČUNOVODSTVU I REVIZIJI U BRČKO DISTRIKTU BOSNE I HERCEGOVINE
O RAČUNOVODSTVU I REVIZIJI U BRČKO DISTRIKTU BOSNE I HERCEGOVINE
I. OPĆE ODREDBE
Član 1.
Ovim zakonom uređuje se materija iz oblasti računovodstva i revizije koja se primjenjuje na privatna i javna preduzeća, preduzetnike i na sva pravna lica koja su kao takva registrovana u skladu s posebnim propisima Brčko distrikta BiH (u daljnjem tekstu: Distrikta), podzakonski akti koje donosi Vlada Brčko distrikta BiH (u daljnjem tekstu: Vlada) na prijedlog Direkcije za finansije Brčko distrikta BiH (u daljnjem tekstu: Direkcija), kao i akti profesionalnog tijela u oblasti računovodstva, finansijskog izvještavanja i revizije.Član 2.
Pojmovi upotrijebljeni u ovom zakonu imaju slijedeće značenje:a) Računovodstvo - informacioni sistem koji procjenjuje, obrađuje i saopštava finansijske informacije, koje imaju vanjski karakter, a odnose se na pravna lica i preduzetnike.
b) Knjigovodstvo - podrazumijeva evidentiranje, klasifikovanje i sumiranje poslovnih transakcija preduzeća i čuvanje originalne poslovne dokumentacije, koja pruža dokaze o ovim transakcijama.
c) Komisija - Komisija za računovodstvo i revizijske standarde BiH (u daljnjem tekstu: Komisija), formirana u skladu sa Zakonom o računovodstvu i reviziji BiH ("Službeni glasnik BiH", broj: 42/04) (u daljnjem tekstu: Zakon BiH).
d) Certifikat - javni dokument kojim se dokazuje da je lice položilo ispite i steklo odgovarajuće stručno zvanje, kao i pravo na punopravno članstvo u profesionalnoj organizaciji.
e) Licenca - javni dokument koji predstavlja dozvolu za rad licu ili preduzeću. Licenca se izdaje na određeno vrijeme i njen produžetak zavisi od poštovanja pravila profesionalnog tijela, a posebno od zadovoljavanja kriterija kontinuirane profesionalne edukacije definisane ovim zakonom, Međunarodnim obrazovnim standardima, te drugim podzakonskim aktima.
f) Certifikovani računovodstveni tehničar - lice kojemu je certifikat izdalo profesionalno tijelo u skladu s članom 6 ovog zakona.
g) Certifikovani računovođa - lice kojemu je certifikat izdalo profesionalno tijelo a u skladu s članom 6 ovog zakona.
h) Ovlašteni revizor - lice kojem je gradonačelnik izdao licencu na prijedlog Direkcije, nakon što mu je certifikat izdalo profesionalno računovodstveno tijelo u skladu sa ovim zakonom.
i) Standardi - računovodstveni standardi i standardi revizije, prateća uputstva, objašnjenja, smjernice i načela profesionalne etike iz člana 3 ovog zakona koje je objavila Komisija, a koji su obavezni za cjelokupnu računovodstvenu profesiju Distrikta, u skladu sa Zakonom BiH.
j) Profesionalno tijelo - nevladino, dobrovoljno profesionalno udruženje u Distriktu, koje je priznato kao značajna profesionalna računovodstvena organizacija dobre reputacije i koje ispunjava uslove koje je propisala Komisija.
k) Računovodstvena profesija - profesija koja pruža računovodstvene, revizorske i srodne usluge u Distriktu i BiH.
l) Javna odgovornost - pravno lice se smatra javno odgovornim, ako ispunjava bilo koji od sljedećih kriterija:
a. Ukoliko podnosi, ili je u postupku podnošenja, svojih finansijskih izvještaja Komisiji za papire od vrijednosti ili nekoj drugoj regulatornoj organizaciji, radi emitovanja bilo koje vrste finansijskih instrumenata na berzi ili drugom organizovanom tržištu;
b. Ukoliko drži sredstva u svojstvu ovlaštenog povjerenika široke grupe vanjskih lica, kao što su banke i druge finansijske institucije, osiguravajuće kompanije, penzioni fondovi, brokeri ili dileri papira od vrijednosti, privatizacioni invensticioni fondovi, zatvoreni i otvoreni investicioni i drugi fondovi;
c. Ukoliko ima godišnji prosjek veći od 50 zaposlenih, godišnji prihod veći od 2.800.000 KM, prosječna vrijednost imovine na početku i na kraju poslovne godine veća od 1.400.000 KM i ukoliko su ispunjena najmanje dva prethodno navedena kriterija.
II. STANDARDI I PRAVILA
Računovodstveni standardi, pravila i standardi revizije
Član 3.
Računovodstveni standardi koji se primjenjuju u Distriktu su:Računovodstveni standardi, pravila i standardi revizije
Član 3.
1. Međunarodni računovodstveni standardi (IAS), Međunarodni standardi finansijskog izvještavanja (IFRS) i Međunarodni računovodstveni standardi za javni sektor (IPSAS).
2. Prateća uputstva, objašnjenja i smjernice koje donosi Odbor za međunarodne računovodstvene standarde (IASB).
Standardi revizije i načela profesionalne etike profesionalnih računovođa i revizora koji se primjenjuju u Distriktu su:
a) Međunarodni standardi revizije (ISA);
b) Kodeks etike za profesionalne računovođe, i
c) Sva prateća uputstva, objašnjenja i smjernice koje donosi Međunarodna federacija računovođa (IFAC).
Standardi iz ovog člana također obuhvataju ostale standarde, uputstva, objašnjenja, smjernice i načela koje IFAC i IASB donesu i nakon stupanja na snagu ovog zakona, i koje Komisija potom prevede i objavi.
III. KOMISIJA ZA RAČUNOVODSTVO I REVIZIJU BiH
Nadležnost Komisije
Član 4.
Komisija koja je osnovana na nivou BiH u skladu sa Zakonom BiH, nadležna je za obavljanje slijedećih aktivnosti:Nadležnost Komisije
Član 4.
a) prevodi i objavljuje standarde, prateća uputstva, objašnjenja, smjernice i načela profesionalne etike iz člana 3 ovog zakona;
b) utvrđuje kriterije i donosi jedinstveni program obuke, testiranja, certifikacije i licenciranja za sva zvanja u računovodstvenoj profesiji, koji u potpunosti treba da bude usaglašen sa standardima i smjernicama IFAC-a i koji se primjenjuje u Distriktu i nadgleda njegovo sprovođenje u Distriktu;
c) nadgleda sprovođenje jedinstvenog programa obuke za sticanje kvalifikacija u računovodstvenoj profesiji, i u saradnji s profesionalnim tijelima i davaocima usluga obuke, izdaje obavezna uputstva koja su potrebna za pravilnu i jednoobraznu primjenu tog programa u Distriktu;
d) uspostavlja, u skladu sa Zakonom BiH, jedinstven program testiranja kandidata za računovodstvenu profesiju, i sprovodi taj program u Distriktu;
e) nadgleda certifikaciju koju vrše profesionalna tijela, u smislu ispunjavanja uslova u pogledu odgovarajuće obuke, položenih ispita, edukacije i praktičnog iskustva;
f) nadgleda proceduru certifikacije i licenciranja članova računovodstvene profesije u Distriktu;
g) održava redovne konsultacije radi kontrole primjene standarda, sprovođenja jedinstvenog programa sticanja kvalifikacija i ostalih povezanih pitanja.
IV NADLEŽNOST VLADE, DIREKCIJE I PROFESIONALNOG TIJELA
Član 5.
Direkcija, na prijedlog profesionalnog tijela, propisuje bilansne sheme, saglasno Zakonu BiH.Član 5.
Profesionalno tijelo je dužno da donese propise, kojima se uređuje ulazak u računovodstvenu i revizorsku profesiju, kvalifikovanje i profesionalni razvoj računovođa, finansijskih eksperata i revizora, kontinuirana edukacija, kontrolu kvaliteta svojih članova, izdavanje, suspenziju i oduzimanje licenci, u skladu sa odredbama člana 6 ovog zakona.
V. ZVANJA I KVALIFIKACIJE
Zvanja, testiranje, certifikacija i licenciranje
Član 6.
Ovim zakonom se propisuju tri zvanja u računovodstvenoj profesiji Distrikta:Zvanja, testiranje, certifikacija i licenciranje
Član 6.
- Certifikovani računovodstveni tehničar (u daljnjem tekstu: CRT);
- Certifikovani računovođa (u daljnjem tekstu: CR) i
- Ovlašteni revizor (u daljnjem tekstu: OR).
Testiranje kandidata za zvanja iz stava 1 ovog člana, izdavanje certifikata uspješnim kandidatima i licenciranje (izdavanje dozvole za rad) vrše:
a) Testiranje kandidata za CRT, CR i OR vrši Komisija. Testiranje kandidata se vrši na osnovu jedinstvenog programa kako je utvrđeno Zakonom BiH, a koji je u cijelosti usaglašen sa standardima i smjernicama IFAC-a. Komisija može prenijeti aktivnosti vezano za administraciju testiranja, na jedno ili više profesionalnih tijela, pri čemu će Komisija pobliže nadgledati sprovođenje tih aktivnosti.
b) Izdavanje certifikata za CRT i CR vrši profesionalno tijelo pod nadzorom Komisije.
Izdavanje certifikata za OR vrši Komisija.
c) Licenciranje CRT i CR koji pružaju nezavisne računovodstvene usluge trećim licima vrši profesionalno tijelo. Licenciranje se ne vrši za CRT i CR koji obavljaju računovodstvene poslove za interne potrebe preduzeća i ostalih lica. Licenciranje OR vrši gradonačelnik na prijedlog direktora Direkcije.
Reviziju u Distriktu mogu vršiti samo lica koja posjeduju odgovarajuću licencu izdatu u Distriktu, a revizorske izvještaje mogu davati samo preduzeća koja imaju odgovarajuću licencu za rad izdatu u Distriktu.
d) Direkcija vodi evidenciju, odnosno registar svih revizora i revizorskih preduzeća kojima su, u skladu sa odredbama ovog zakona, izdate licence za vršenje revizije u Distriktu.
Registar treba da sadrži ime i poslovnu adresu revizora i revizorske firme, ime profesionalnog tijela koje je revizoru izdalo certifikat i datum izdavanja licence.
Registar revizora i revizorskih firmi treba da ima status javnog dokumenta.
e) Lica i revizorske firme koje su licencirane u skladu sa zahtjevima Zakona o računovodstvu i reviziji BiH u Republici Srpskoj i Federaciji BiH, smatraju se kvalifikovanim za dobivanje odgovarajuće licence u Distriktu bez zahtjeva za dodatnim ispitima, obukom ili iskustvom u skladu s članom 10 ovog zakona. Takva lica ili preduzeća treba da se registruju kod Direkcije.
U roku od šest mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona, nosilac ranijeg zvanja računovođa i revizora u Republici Srpskoj i Federaciji BiH, stečenih u skladu sa propisima koji su se primjenjivali prije dana stupanja na snagu ovog zakona, mogu se pojaviti sa zahtjevom za slijedeća zvanja:
1. Računovodstveni tehničar - računovođa (ranije zvanje) u Republici Srpskoj - certifikovani računovodstveni tehničar (sadašnje zvanje);
2. Samostalni računovođa, ovlašteni računovođa i revizor (ranije zvanje) u Republici Srpskoj i Federaciji BiH - certifikovani računovođa (sadašnje zvanje); 3. Ovlašteni revizor (ranije zvanje) u Republici Srpskoj i Federaciji BiH - ovlašteni revizor (zadržava zvanje).
Na zahtjev lica s važećim ranijim zvanjem, profesionalno tijelo će, u skladu sa ovlaštenjima iz člana 5 stava 3 ovog zakona, u roku od šest (6) mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona izdati certifikat za odgovarajuće zvanje, uz naplatu administrativne naknade čiji će iznos utvrditi profesionalno tijelo, na prijedlog Komisije, a u skladu s propisima Distrikta.
Lica sa ranijim zvanjem revizora, stiču zvanje ovlaštenog revizora samo ako u periodu od dvanaest (12) mjeseci od dana stupanja na snagu ovog zakona, odslušaju specijalni kurs kontinuirane profesionalne edukacije iz napredne revizije u trajanju od 40 časova i polože ispit iz tog kursa, u roku od godinu dana od dana stupanja na snagu ovog zakona. Specijalni kurs kontinuirane profesionalne edukacije kao i ispit organizuje profesionalno tijelo pod nadzorom i u skladu sa zahtjevima Komisije.
Kvalifikacije računovođa i revizora
Član 7.
Novi kandidati za profesionalna zvanja iz člana 6 stava 1 ovog zakona moraju ispunjavati uslove u pogledu stručne spreme, praktičnog iskustva, obuke i testiranja koje utvrđuje Komisija. Ti uslovi treba da budu u skladu sa odgovarajućim standardima i smjernicama IFACa.Član 7.
Profesionalno tijelo izdaje certifikate uspješnim kandidatima, potvrđujući da su oni ispunili sve propisane uslove kako za punopravnog člana, tako i za odgovarajuće zvanje.
Sva lica iz računovodstvene profesije, uključujući i lica koja su stekla zvanja u skladu s članom 6 tačkom 3 ovog zakona, dužna su da pohađaju kontinuirano profesionalnu edukaciju u okviru kriterija koje utvrdi Komisija, a u trajanju od najmanje 120 sati u periodu od tri godine.
Licence koje su izdate prije stupanja na snagu ovog zakona, i dalje će biti priznate, pod uslovom da lica koja posjeduju takve licence dobiju novi certifikat o profesionalnom zvanju u skladu s članom 6 stavom 3 ovog zakona, te da ispune zahtjeve vezane za kontinuiranu profesionalnu edukaciju iz stava 2 ovog člana.
Program za sticanje kvalifikacija i obuka
Član 8.
Za računovodstvenu profesiju u Distriktu primjenjuje se jedinstven program obuke i sticanje kvalifikacija na nivou Bosne i Hercegovine (u daljnjem tekstu: Program).Član 8.
Program donosi Komisija u skladu sa IFAC-ovim standardima i smjernicama i implementira ga u saradnji s profesionalnim tijelima.
Lica koja po prvi put pristupaju računovodstvenoj profesiji, nakon stupanja na snagu ovog zakona, mogu steći propisana zvanja, samo ako ispunjavaju uslove odgovarajućeg Programa.
Pored uslova u pogledu testiranja i certifikacije, tijela koja izdaju certifikate i licence u Distriktu u skladu sa odredbama člana 6 ovog zakona osigurat će da kandidati ispunjavaju i uslove vezane za stručnu spremu i radno iskustvo za njihov nivo certifikacije.
Usluge obuke kandidata za računovodstvenu profesiju, u skladu s Programom, mogu pružiti sva preduzeća iz privatnog sektora, profesionalna tijela ili obrazovne ustanove BiH, koje ispunjavaju uslove koje utvrdi Komisija. Po završenoj obuci, organizator obuke izdaje polaznicima uvjerenje o prisustvovanju obuci, koje sadrži informacije o broju sati, sadržaju i programu pružene obuke. Pohađanje kurseva obuke za kandidate nije obavezno, ali je obavezno polaganje ispita za dobijanje certifikata.
Profesionalno tijelo je odgovorno za utvrđivanje i nadgledanje kontinuirane profesionalne edukacije svojih članova, u skladu s Međunarodnim obrazovnim standardima i članom 7 stavom 3 ovog zakona, te vođenje evidencije koja dokazuje da su zadovoljeni uslovi i kriteriji kontinuirane profesionalne edukacije koje je utvrdila Komisija.
Priznavanje sranih kvalifikacija
Član 9.
Lica koja posjeduju certifikat izvan BiH mogu izvršiti nostrifikaciju stečenih kvalifikacija, nakon što ta lica dokažu da su ispunila IFAC-ove uslove edukacije u zemlji u kojoj su stekla kvalifikaciju, kao i da ispunjavaju uslove stručne spreme, radnog iskustva i poznavanja pravne regulative i poreznog sistema Distrikta. Nostrifikaciju stečenih kvalifikacija vršit će profesionalna tijela uz uslov i postupak koji propiše Komisija.Član 9.
Uzajamno priznavanje kvalifikacija u BiH
Član 10.
Svako lice kojem su certifikat ili licenca izdati u entitetima, saglasno zahtjevima Zakona BiH, s tim da su entiteti usvojili zakon ili regulativu kojom se obezbjeđuje identično priznavanje certifikata ili licenci izdatih u Distriktu, ima pravo da obavlja ove aktivnosti u Distriktu i od njega se neće zahtijevati nostrifikacija.Član 10.
Obaveza podnošenja zahtjeva za registraciju revizora i revizorskih preduzeća iz člana 6 stava 2 tačke d ovog zakona primjenjuje se u slučaju revizora koji traže priznavanje u Distriktu u skladu sa ovim članom.
VI. RAČUNOVODSTVENA NAČELA I PRAVILA
Knjigovodstvo
Član 11.
Sva lica iz člana 1 ovog zakona obavezna su da vode i čuvaju knjigovodstvene evidencije koje pružaju dovoljne, adekvatne i kompletne dokaze o njegovim transakcijama, u periodu ne kraćem od šest godina, ili duže ako to zahtijevaju porezni zakoni.Knjigovodstvo
Član 11.
Za vođenje poslovnih knjiga lica iz člana 1 ovog zakona odgovoran je zakonski zastupnik.
Lica iz člana 1 ovog zakona dužna su obezbijediti da se:
- sastavljanje finansijskih izvještaja vrši na bazi podataka koji su dobijeni iz poslovnih knjiga,
- vođenje evidencija u zvaničnim poslovnim knjigama uz odgovarajuće adekvatno identifikovanje transakcija,
- evidentiraju samo postojeće vrijednosti,
- knjiženje obaveza i potraživanja vrši kod tačno identifikovanih poslovnih događaja,
- ne vrši kreiranje ili korištenje lažnih dokumenata,
- ne vrši namjerno uništavanje knjigovodstvenih evidencija ili dokumenata,
- ne potpisuju izvještaji koji nisu sačinjeni u skladu sa standardima i profesionalnom etikom,
- ne potpisuju finansijske izvještaje koje su "sastavila" lica koja ih nisu sačinila i vodila poslovne knjige.
Računovodstvo
Član 12.
Standardi iz člana 3 ovog zakona primjenjuju se na lica iz člana 1 ovog zakona sa sjedištem u Distriktu.Član 12.
Izuzetno od odredaba stava 1 ovog člana, svako pravno lice za koje se ne smatra da ima javnu odgovornost, treba da koriste računovodstvene standarde za mala i srednja preduzeća koje utvrdi Komisija, i da primjenjuje računovodstvene politike koje za rezultat imaju informacije, koje su:
- konzistentne sa IASB okvirom za izradu i prezentaciju finansijskih izvještaja,
- konzistentne sa IASB standardima koji se mogu primijeniti u pravnom licu,
- relevantne za korisnike pri donošenju ekonomskih odluka, i
- pouzdane u smislu da finansijski izvještaji:
a) vjerno pokazuju finansijski položaj, finansijsku uspješnost, kao i kretanje kapitala i tokove gotovine u preduzeću,
b) odražavaju ekonomsku suštinu transakcija, ostalih događaja i uslova, a ne samo njihovu pravnu formu,
c) da su neutralni, odnosno da su oslobođeni pristrasnosti,
d) da su jasni, i
e) da su kompletni u svim značajnim aspektima.
Prilikom procjenjivanja, od pravnog lica se zahtijeva da uzme u obzir sve IAS i IFRS kao i interpretacije koje je publikovao IASB, a prevela Komisija. Struktura i sadržaj finansijskih izvještaja treba da budu u skladu sa zahtjevima IAS-1 - Prezentacija finansijskih izvještaja.
Finansijski izvještaji za periode koji se završavaju 31. decembra, podnose se nadležnom organu Distrikta najkasnije do posljednjeg dana februara naredne godine, a potpisuje ih zakonski zastupnik.
Finansijske izvještaje podnose nadležnom organu lica iz člana 1 ovog zakona.
Format i prezentacija finansijskih izvještaja moraju biti u saglasnosti s načelima, standardima, zahtjevima i uputama iz člana 3 kao i stava 3 ovog člana. Profesionalno tijelo propisuje detaljan kontni plan, pod uslovom da je on u skladu sa zahtjevima ovog zakona.
Pravno lice je zakonski odgovorno za tačnost, kompletnost, istinitost, fer prezentaciju i pravovremeno podnošenje finansijskih izvještaja.
Zakonski zastupnik u pravnom licu će se zakonski zaštiti, ako zaposli računovođu, koji je kvalifikovan u skladu sa ovim zakonom, s ciljem da ispuni knjigovodstvene i računovodstvene zahtjeve koji stoje pred pravnim licem, omogućavajući pri tome da, zajedno sa zakonskim zastupnikom, potpiše finansijske izvještaje i prihvati odgovornost za izradu finansijskih izvještaja na bazi svih neophodnih informacija koje obezbijedi pravno lice.
Zakonski zastupnik pravnog lica je dužan, na zahtjev računovođe, pružiti sve relevantne, tačne i potpune informacije neophodne za sačinjavanje finansijskih izvještaja.
Revizija
Član 13.
Sva pravna lica koja imaju javnu odgovornost, dužna su da svoje finansijske izvještaje podvrgnu reviziji, u skladu sa standardima iz člana 3 ovog zakona.Član 13.
Reviziju vrši revizorsko preduzeće, uz uslov da posjeduje važeću licencu za rad i zapošljava najmanje jedno lice koje posjeduje licencu ovlaštenog revizora, izdatu u skladu sa odredbama ovog zakona.
Revizorsko preduzeće može osnovati pojedinac ili grupa pojedinaca, uz uslov da lica koja imaju većinsko pravo vlasništva budu kvalifikovana kao ovlašteni revizori, u skladu sa odredbama ovog zakona.
Gradonačelnik na prijedlog direktora Direkcije će licencirati ovlaštene revizore i revizorska preduzeća i utvrditi uslove za izdavanje, obnavljanje i oduzimanje licenci koji će biti u skladu sa odredbama ovog zakona.
Vlada na prijedlog direktora Direkcije donosi Pravilnik o reviziji koji definiše uslove sticanja i oduzimanja licenci za rad revizora i revizorskih preduzeća, način obezbjeđivanja kvaliteta revizije i revizorskih preduzeća i druga pitanja revizije.
VII. KAZNENE ODREDBE
Član 14.
Novčanom kaznom od 10.000 do 17.000 KM kaznit će se za prekršaj pravno lice:Član 14.
- ako ne vodi poslovne knjige - član 11 ovog zakona,
- ako se u poslovnim knjigama događaji utemeljuju na nevjerodostojnim dokumentima, suprotno Kodeksu i Standardima, član 3 Zakona,
- ako ne sačine i ne dostave finansijske izvještaje u skladu sa odredbama člana 12 ovog zakona i
- ako prihvate da finansijski izvještaj svojim potpisom ovjeri odgovarajući računovođa, koji nije i sastavio konkretni finansijski izvještaj.
Za radnje iz prethodnog stava ovog člana kaznit će se za prekršaj i odgovorno lice pravnog lica i preduzetnik novčanom kaznom od 1.000 KM do 5.000 KM.
VIII. PRIJELAZNE I ZAVRŠNE ODREDBE
Član 15.
Sva lica koja su započela program obuke i certifikacije prije stupanja na snagu ovog zakona, imaju pravo da taj program završe, u periodu od najviše jedne godine od dana stupanja na snagu ovog zakona.Udruženje računovođa i revizora Distrikta smatra se profesionalnim tijelom u svrhu ovog zakona, pod uslovom da ispunjava uslove koje utvrdi Komisija.
Član 16.
Gradonačelnik na prijedlog direktora Direkcije formira savjet za računovodstvo i reviziju od najmanje pet članova.Članove savjeta imenuje gradonačelnik na prijedlog direktora Direkcije iz reda profesionalnog tijela, univerzitetskih profesora, predstavnika Direkcije i drugih priznatih institucija.
Savjet je savjetodavno tijelo i obavlja poslove koje mu gradonačelnik na prijedlog direktora Direkcije povjeri.
Član 17.
Propise iz člana 13 ovog zakona donosi Vlada na prijedlog direktora Direkcije u roku od 60 dana od dana stupana na snagu ovog zakona.Propise iz člana 5 stava 3 ovog zakona donosi profesionalno tijelo u roku od 90 dana od dana stupanja na snagu ovog zakona, uz saglasnost Komisije.
Član 18.
Standardi iz člana 3 ovog zakona se primjenjuju na finansijske izvještaje za periode koji počinju od 01. 01. 2006. godine.Član 19.
Stupanjem na snagu ovog zakona prestaje da važi Zakon o računovodstvu ("Sl. glasnik Republike Srpske" brojevi: 18/99 i 62/02) i Zakon o računovodstvu i Zakon o reviziji ("Sl. novine Federacije BiH" brojevi: 2/95 i 12/98), na području Distrikta.Član 20.
Ovaj zakon stupa na snagu 8. (osmog) dana od dana objavljivanja u "Službenom glasniku Brčko distrikta BiH".Broj: 0-02-022-369/05
Brčko, 22. decembar 2005. godine
PREDSJEDNIK SKUPŠTINE BRČKO DISTRIKTA BiH
Prof. dr. Milan Tomić, s. r.
